Czym jest rejestr zabytków?

Rejestr zabytków jest podstawową i jednocześnie najstarszą formą ochrony zabytków w Polsce. Rejestr prowadzony jest na podstawie Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z 2003 r. (Dz.U. 2023 Nr 162 poz. 1568) oraz Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 2011 roku w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz.U. z 2011 r. nr 113 poz. 661). Rejestr zabytków na terenie każdego województwa prowadzi wojewódzki konserwator zabytków w formie odrębnych ksiąg dla zabytków nieruchomych, ruchomych i archeologicznych.

Wpis do rejestru zabytków – procedura

Postępowanie o wpis zabytku nieruchomego do rejestru jest postępowaniem prowadzonym na z urzędu lub na wniosek właściciela. Takie postępowanie administracyjne prowadzone jest przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, który samodzielnie rozpatruje daną sprawę, bez konieczności posiłkowania się zewnętrznymi opiniami czy ekspertyzami. Postępowanie przygotowawcze polega w zasadzie na dokonaniu oględzin oraz zgromadzeniu informacji i materiałów, które potwierdzą wartość danego obiektu. Postępowanie kończy się wydaniem przez konserwatora decyzji, która – w przypadku braku sprzeciwu stron – nabiera mocy prawnej i tym samym zabytek zostaje wpisany do rejestru zabytków. Informacja ta ogłaszana jest w wojewódzkim dzienniku urzędowym na wniosek właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. Upublicznienie informacji o wpisie do rejestru zabytków jest niezwykle istotne, bowiem od tego momentu dla wszystkich, którzy mogą mieć jakikolwiek wpływ na dany zabytek, powstają pewne obowiązki i ograniczenia.

Decyzja o wpisie do rejestru zabytków dla jego właściciela oznacza liczne zadania i obowiązki związane z utrzymaniem zabytkowego budynku i zachowaniem jego wartości. Z określonych w prawie przyczyn może też dojść do wykreślenia zabytku z rejestru. Wśród tych przyczyn znajduje się m.in. zniszczenie zabytku w stopniu powodującym utratę jego wartości historycznej, artystycznej czy naukowej, wpisanie obiektu na Listę Skarbów Dziedzictwa bądź do inwentarza muzeum. Skreślenia zabytku z rejestru dokonuje minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego na podstawie decyzji administracyjnej.

Rejestr zabytków a remont budynku

Zagospodarowanie nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, przeprowadzanie remontów czy przebudowy może odbywać się jedynie w ograniczonym zakresie i pod ścisłym nadzorem służb konserwatorskich. Nawet jeśli bowiem dane roboty budowlane zazwyczaj wymagają jedynie zgłoszenia lub nie wymagają go wcale, to w przypadku obiektów zabytkowych konieczne jest otrzymanie pozwolenia na budowę. Wymaga się wtedy również pozwolenia na prowadzenie robót budowlanych, które wydaje wojewódzki konserwator zabytków. Zgodnie z prawem, prace remontowe na tego typu obiekcie rozpocząć można dopiero po otrzymaniu wyżej wskazanych pozwoleń. Niedostosowanie się do tego prawa może okazać się niezwykle „bolesne” dla właściciela, bowiem za prowadzenie robót przy zabytku bez zezwolenia lub niezgodnie z warunkami pozwolenia grozi kara pieniężna nawet do 500 000 zł.

    Napisz swój komentarz tutaj

    Chelonia

    Projekty wnętrz

    Nasi klienci uważają, że z wzajemnością. W branży działamy od ponad dziesięciu lat i przez ten czas wykonaliśmy już kilkaset projektów. Ciężko opisać je jakimiś wspólnymi słowami, jednak na pewno dzielą pewną cechę – wszystkie wywołały uśmiech miłego zaskoczenia na twarzy zlecającego klienta.